De corporate activist: change professional van de 21ste eeuw

Een aantal jaren geleden kon je nog mensen horen zeggen ‘ik voel me zo alleen met mijn strijd voor een betere gang van zaken in de organisatie; ik sta alleen op de barricades voor een betere wereld’. Ondertussen weten we dat het in organisaties en in de samenleving wemelt van individuen die hun leven en werk richten naar zingeving en naar het opbouwen van een betere wereld. ‘Purpose’ wordt het kompas.

Vanuit hun functie zijn het leidinggevenden, trainers, HR professionals, consultants of coaches. Maar als je met hen praat, dan zijn er betere termen om hen te typeren: veranderaar, kantelaar, agile transformator, teal adept, Semco Style, DDO’er, sociale ondernemer, change agent, change maker, ‘tempered radical’, rebel, corporate activist, enz.

Rudy Vandamme noemt hen met één term ‘idealisten’. Ze laten hun werk en leven leiden door een ideaal. Ze zijn de pioniers die niet kiezen voor business as usual. Ze willen een zinvolle bijdrage leveren via hun baan en zo een betere wereld bouwen, een beter management, meer humaan, meer ecologisch. 

De idealisten en kantelaars lopen nogal eens vast met hun aanpak en energie. Soms gaan ze er te hard tegenaan, soms te naïef, soms onverstandig. Ze botsen met het systeem, met regels, met inertie en met meer machtigen.  Appelo geeft in zijn boek 'Change Management 3.0' drie opties om met dergelijke situaties om te gaan:

1. Take it: je aanvaardt dat systemen hun eigen wetmatigheden hebben en je leert leven met de beperkingen van de realiteit. Je geniet van je gouden kooi.
2. Leave it: je verlaat de plek en je zoekt een organisatie die zich baseert op menswaardig management en zinvolle bezigheden.
3. Change it: je gaat aan de slag met jouw persoonlijk functioneren en je leert om effectiever te worden in het beïnvloeden van medemensen en complexe systemen. Je wordt een bekwame change agent, een corporate activist.

In deze training gaat het over optie drie: de metavaardigheden die je kan leren om in gelijk welke functie of plek, een bekwamere change agent te zijn. Het verhaal begint altijd bij jezelf: leading by example. Hoe ver sta je met je zelfsturing? Ken je je relatiepatronen? Weet je hoe je overkomt? Wat is je communicatieve kracht en bekwaamheid? Heb je het minimaal persoonlijk ontwikkelingsniveau om te kunnen opereren in een complexe omgeving?

Het doel van de training is meesterschap verwerven om in een complex systeem een zinvol verschil te maken. Gedurende de gehele training neem je een eigen change situatie als oefenterrein, leren we van elkaars vorderingen en groei je in je identiteit.

Als je je herkent in onderstaande vragen, dan kan dit traject je allicht helpen:

• Hoe kan ik congruent leven volgens mijn hoogste doelen en waarden terwijl mijn omgeving daar niet op afgestemd is?
• Hoe kan ik vanuit een binnenpositie (leidinggevende, HR medewerker, expert professional) het systeem fundamenteel helpen veranderen?
• Hoe kan ik vanuit een buitenpositie (coach, trainer, consultant) het systeem doen kantelen?
• Hoe kan ik idealist blijven zonder er onderdoor te gaan?
• Hoe deal ik als leidinggevende met de kloof tussen wat ik naar mijn team kan doen en wat er van boven op me afkomt?
• Kan ik in mijn eentje een systeem doen kantelen?
• Hoe kan ik als opleider het zo aanpakken dat ik naast competenties ook met de onderstroom van de organisatie werk?
• Hoe krijg ik als consultant teal, agile, lean of Semco verkocht?
• Hoe kunnen we management en organisaties meer zelforganiserend maken?
• Hoe kan ik de weerstand tegen verandering, innovatie en creativiteit bij mensen aanpakken?

Lees hier hoofdstuk 4 uit het boek 'Zinzoekers' (Rudy Vandamme): Idealist tegen wil en dank: Zinzoekers H4 Idealisten

• Trainers, coaches en consultants die van buitenaf of binnenaf transitieprocessen in organisaties willen begeleiden.
• HR professionals, interne opleiders, interne coaches, leanbegeleiders en leidinggevenden die zich herkennen in het profiel van veranderaar of idealist.
• MT-leden, HR verantwoordelijken en changemanagers die zelf reorganisatie en veranderprocessen willen initiëren.
• Ingenieurs en economen die de menselijke kant van change willen leren kennen.
• Ontwikkelaars die aansluiten op de brede ontwikkelingsgolf om in organisaties meer leven te brengen, meer ruimte te geven aan zelforganisatie en meer welzijn en zinvolheid te bekomen voor medewerkers en klanten. 
• Ontwikkelaars die de visie van Frederic Laloux, Steve Denning, Ricardo Semler, Jan Rotmans, Kegan & Lahey, Joiner & Josephs, Peter Senge, Ken Gergen en Wouter Hart in de wereld willen zetten.
• Professionals die zelf in transitie zijn en in hun ontwikkeling een sprong willen maken naar een sterke persoonlijkheid van een changer.
• Transitiewerkers in burgerinitiatieven.

De ideale deelnemer:

• Je bent een ervaren professional die open staat om te evolueren op niveau van vaardigheden, grondhouding en persoonlijke ontwikkeling.
• Je bent iemand die in de praktijk staat (intern of extern) van transities en verandering.
• Je bent geen beginneling in het domein van persoonlijke ontwikkeling en je durft je kwetsbaar opstellen.
• Je hebt basisvaardigheden in coaching, bemiddeling, NLP of geweldloze communicatie in je bagage.
• Je werkt vanuit een missie om systemen te doen kantelen naar meer menselijkheid, participatie, authenticiteit, oprechtheid en ecologie.
• Je bent op zoek naar gelijkgezinden, een thuis.

• Je leert vaardigheden en principes die je helpen je circle of influence beter te benutten.
• Je leert hoe je met complexe systemen kan omgaan.
• Je werkt aan je eigen patronen en persoonlijkheid.
• Je werkt toe naar een competentieprofiel van de effectieve systeemveranderaar.
• Je leert zelfsturingsvaardigheden om met frustraties, onzekerheid en macht om te gaan.
• Je leert je missiegedrevenheid combineren met zelfzorg.
• Je leert weerstand van systemen en medemensen ombuigen.
• Je leert de principes om binnen een organisatie veranderingen te zien als bewegingen van mensen.
• Je leert kalm blijven in fasen van disruptie en chaos.
• Je leert hoe je binnen organisatieverandering structuur, cultuur, visie en individu kan combineren.
• Je leert draagvlak creëren in change programma’s.
• Je leert het breder kader kennen van 21ste eeuwse complexiteitsvaardigheden.
• Je verwerft een mindset waar je de volgende fase van je leven op kan bouwen.
• Je leert werken met collectieve intelligentie.
• Je leert casegebonden strategieën en scenario’s ontwerpen.

Het programma is opgebouwd rond handelingsprincipes die je beïnvloedingsvaardigheid in complexe systemen verhoogt. Het begint bij jezelf, vervolgens leer je werken met je medemens om tenslotte te werken aan de structuur en de cultuur die je wil doen kantelen.

Uit vorige groepen leren we dat leeftijd, geslacht, ervaring, sector en competentieniveau van de deelnemers erg verschillend kan zijn. We zien deze diversiteit als een voordeel en nodigen je uit dit te zien als een communicatief oefenterrein.

Dag 1: Personal mastery

Quote: Om aan change te doen in complexe omgevingen heb je een vergevorderd persoonlijk ontwikkelingsniveau nodig.

Complexe change processen beginnen en eindigen bij jezelf. Jij bent de spilfiguur van wat je wil veranderen. Daarom starten we dit traject met je eigen ontwikkeling.

Voormiddag: Het gelaagd ontwikkelingsmodel voor een holistische kijk op change

We starten de eerste halve dag met het opmaken van spelregels voor veiligheid, collegiaal vertrouwen en creatieve leeromgeving. We passen dit meteen toe op het onderwerp: hoe creëren we een omgeving waarin we elkaar op een veilige manier wederzijds kunnen beïnvloeden?  Vervolgens brengen we het basismodel aan waar we het ganse leertraject naar refereren: het gelaagd ontwikkelingsmodel. We exploreren de diepte van je persoonlijke ontwikkeling, maar ook de breedte van je bewustzijn rond tal van ontwikkelingen in grotere gehelen. Ontwikkelingen sporen immers samen.  En change op een bepaalde laag (bv een organisatie) laat zich voeden aan ontwikkelingen in alle bovenliggende en onderliggende lagen.

Namiddag: Je persoonlijke ontwikkelingsniveau

In de namiddag gebruiken we het fasemodel van ontwikkelingspedagoog Kegan & Lahey. We brengen er je persoonlijk ontwikkelingsniveau mee in kaart. Met dit model wordt het duidelijk dat een effectieve katalysator van change processen investeert in zelfkennis en communicatieve vaardigheden. We eindigen de eerste dag met het opvragen van je eigen casus. We brengen je 'circle of influence' in kaart en we stellen doelen. We krijgen zo zicht op de meest voorkomende uitdagingen en engageren ons om het geleerde toe te passen in de eigen praktijk.

Dag 2: Emergence mastery

Quote: Beïnvloeding doe je via het creëren van contexten waarin emergentie plaatsvindt.

Het proces van de change vraagt een emergente context. Je bent een contextbouwer. Er zijn methoden ter beschikking die je in staat stellen om een context te bouwen waarin de change ontstaat.

Voormiddag: Het proces van emergentie ervaren via de methode van de ontwikkelcirkel

Emergentie is het fenomeen dat veranderingen niet gemaakt worden maar ontstaan vanuit kwaliteitsvolle interacties. Op deze dag wordt dit proces gedemonstreerd met de methodiek van de Ontwikkelcirkel. Deze bestaat erin erkenning te geven aan ieders inbreng en engagement te laten ontstaan op een gedeeld groter geheel. Voor jou als deelnemer is het een ervaringsdag. Je ervaart van binnenuit de werkzame principes van emergente contexten. Er wordt een onderwerp genomen dat de groep inhoudelijk ook direct aanbelangt. De trainer faciliteert het gesprek.

Namiddag: Toepassing van emergentie technieken in organisaties

We reflecteren over de principes die ten grondslag liggen aan emergentieprocessen. We houden ze in het licht van ieders toepassingsveld: wat is bruikbaar? Op welke wijze kan je onderdelen van de methode toepassen in je eigen casus?

Dag 3: System mastery

Quote: Complexe systemen kunnen beter aangevlogen worden als levende systemen, dan als machines.

Met het transitiecanvas® krijg je een overzicht van de hefbomen die samengenomen een complexe cultuur of systeem doen kantelen.

Voormiddag: Een overzicht van alle veranderingsmodellen

Iedereen kent wel Kotter: beginnen met urgentie, een guiding coalition samenstellen en zo verder. Wist je dat Kotter zichzelf al heeft geüpdate? We bekijken naast Kotter nog 6 andere veranderingsmodellen. Deze zijn ontleend aan andere wetenschappelijke disciplines: de sociologie, antropologie en geschiedenis bijvoorbeeld. Als organisaties levende systemen zijn, dan maar beter inspireren op de levendigheid van burgerbewegingen. Dat levert een heel nieuwe kijk op change binnen organisaties. Deze kijk wordt geïllustreerd met vele voorbeelden uit diverse sectoren.

Namiddag: Het transitiecanvas® toegepast op jouw praktijk

De 22 elementen uit het  transitiecanvas worden uitgelegd met voorbeelden uit de praktijk. De toepassing op je casus maakt het mogelijk om bewust te worden waar nu vooral je energie en aandacht naar toe gaat. Je leert je blinde vlekken kennen en je leert welke volgende stap je te nemen hebt. Het transitiecanvas is een uitstekend middel om transitieprocessen te faciliteren en regelmatig te checken waar je staat met je voortgang. Je krijgt ook richtlijnen om transitieprincipes te combineren met business resultaten en KPI’s.

Dag 4: Disruption mastery

Quote: Disruptie is een noodzakelijk onderdeel van ontwikkeling, het vraagt lef maar ook zorg.

Disruptie gaat hier niet over nieuwe producten of start-ups, maar over het lef om een verschil te maken.

Voormiddag: Je persoonlijk disruptiepatroon

Iedereen maakt op zijn eigen manier een verschil in zijn leven en in zijn omgeving. Ben je een rebel of idealist, dan heb je waarschijnlijk sterke voorbeelden uit je jeugd. We modelleren ieders zeer persoonlijke manier om aan disruptie te doen. We kijken ook naar de uitdagingen en valkuilen die er aan gekoppeld zijn.

Namiddag: Disruptietechnieken in je context

Op deze namiddag duiken we in de toepassing. We volgen een aantal principes uit de sociale psychologie en neurowetenschappen rond effectieve beïnvloeding. We weten ondertussen dat argumenteren en pastoor spelen niet werkt. Maar wat dan wel? We overlopen een aantal succesvolle disruptie- en beïnvloedingstechnieken uit het communicatieve domein. We passen dit toe op jouw casus. We zoeken naar de gepaste hefboom uit het repertorium van technieken.

Dag 5: Change mastery

Quote: Als veranderen een blijvend gegeven wordt, dan moeten we met zijn allen leren om vlot te leren bewegen doorheen veranderingen.  

Vlot kunnen participeren in veranderingen is een 21^ste eeuwse vaardigheid. Het sluit aan bij levenslang leren.

Voormiddag: 21^ste eeuwse vaardigheden om te participeren in komende transities

Mensen succesvol door een specifieke verandering loodsen, is slechts één resultaat. Mensen bekwamer maken om veerkrachtig te participeren in gelijk welke verandering, is van een heel andere orde. Dan belanden we in het domein van bewustwording, educatie en levenslang willen leren. In deze voormiddag krijgen we een helder zicht op de inhouden van transitiebewustzijn en een set transitievaardigheden. Met dit metaniveau kan je veel winst boeken. We verkennen ook de notie van Bildung voor DDO’s (deliberately developmental organisations).

Namiddag: Een methodiek om te leren reflecteren

Als uitsmijter van deze opleiding: een krachtige methodiek om mensen in je directe omgeving te helpen bewustworden van hun houding tegenover uitdagingen en veranderingen. Velen gedragen zich als slachtoffer. Met de draakoefening kan je hen doen nadenken over zichzelf. We eindigen het traject met presentaties van jezelf. We oogsten de individuele opbrengsten en verankeren de collectieve kennis.

• Vooraf doen we een schriftelijke intake.
• Didactisch is er een samenhang van verschillende werkvormen. Er zit bijvoorbeeld een stevig stuk input in zodat je nieuwe denkkaders verwerft om in complexe systemen zinvol en veerkrachtig bezig te zijn.
• Je individuele change-situatie wordt gedurende de gehele opleiding als oefenterrein gebruikt.  Je past dus het geleerde constant toe op je eigen situatie en je eigen cases.  Je gaat kritisch en actief aan de slag met het geleerde en past dit toe in je eigen praktijk.
• Je wordt gecoacht en je krijgt feedback op persoonlijke patronen en eigen praktijkcases van collega deelnemers en van de trainer.
• We leren veel van concrete ervaringen, best practices en 'lessons learned' uit de praktijk van Rudy Vandamme en uit praktijkvoorbeelden en ervaring van collega’s.
• We demonstreren concrete technieken zoals taalpatronen, vraagstellingen en bodymind reactiewijzen.
• We doen een reeks unieke oefeningen en experimenten waarin nieuwe patronen aangeleerd worden.
• We creëren als groep gezamenlijk kennis en inzicht rond change en zelfzorg in complexe omgevingen.
• Na het traject krijg je de kans tot blijvende netwerking en samenwerking.
• Maximum aantal deelnemers: 12

• Boek: Vandamme, R. (2017). Zinzoekers.  De kracht van radicale authenticiteit.
• Boek: Vandamme, R. (2016). Handboek Ontwikkelingsgericht Coachen van teams. De Ontwikkelcirkel als leidraad.
• Boek: Sterckx, A. & Vandamme, R. (2016).  De gelukkige activist.

Deze opleiding komt specifiek in aanmerking voor:

• KMO Portefeuille - Erkenningsnummer van HRD Academy: DV.O202520 / Thema: Personeelsmanagement
• Werkbaarheidscheques 
• Opleidingspremie Brussels Hoofdstedelijk Gewest

Rudy Vandamme (1958) is doctor in de psychologie en senior trainer en docent. In zijn trainingen beroept hij zich op dertig jaar ervaring met individuele coaching, teamontwikkeling en organisatieverandering. Op basis van zijn studies psychologie, filosofie, antropologie, NLP en bemiddeling formuleert hij methodieken die professionals kunnen inzetten om ontwikkeling vorm te geven. Hij is de oprichter van het Deep Evolvement Instituut. Rudy schreef meer dan 15 boeken, waaronder longsellers: 'Handboek Ontwikkelingsgericht Coachen voor individuen', 'Handboek Ontwikkelingsgericht coachen van teams', 'Handboek Coachend Leiderschap' en 'Zinzoekers'. Rudy heeft een talent om actuele wetenschappelijke inzichten te verbinden met concrete methodiek.